استارتاپ استودیو به سازمانی گفته می‌شود که با استفاده از منابع و زیرساخت‌های خود به تیم‌های خلاق و دارای ایده کمک می‌کند. این سازمان ایده‌ها را بررسی می‌کند و در نهایت ایده‌های منتخب را تا زمان ورود به بازار کار همراهی می‌کند. استارتاپ استودیو با اسم‌های مختلفی از جمله استارتاپ بیزینس، کارخانه استارتاپ، استارتاپ فکتوری نیز شناخته می‌شود.

در واقع استارتاپ استودیو یک پروژه‌ کارآفرینی محسوب می‌شود که هدف آن توسعه استراتژی‌های موفق در کنار تیم‌های کارآمد است. به این نکته توجه کنید که یکی از ویژگی‌های استارتاپ استودیوها، مستقل بودنشان است؛ بنابراین نباید با سایر مراکز نوآوری که توسط شرکت‌های بزرگ یا دولت شکل می‌گیرند، اشتباه گرفته شوند.

تاریخچه استارتاپ استودیو

اساسا شرکت Idealab را به‌عنوان اولین کارخانه استارتاپ تاریخ می‌شناسند اما این سازمان با تعریف فعلی استارتاپ استودیو متفاوت بود. Idealab از سال 1996 فعالیت خود را آغاز کرد اما آن زمان هنوز زیرساخت‌های لازم برای پذیرفتن استارتاپ استودیو را نداشت.

ده سال زمان برد تا موج استارتاپ استودیو در جهان شکل بگیرد؛ بنابراین در سال 2007 اولین استارتاپ استودیو با عنوان بتاورک شروع به فعالیت کرد. در همین سال شرکت راکت اینترنت با رویکرد تقلیدی از بتاورک شکل گرفت. در کشور فرانسه نیز شرکت ای‌فاندرز (Efounders) از پیشگامان استارتاپ استودیو بود و بعدها در اکثر نقاط کشور شرکت‌های مختلفی با این رویکرد شروع به فعالیت کردند.

از خصوصیات بارز این سازمان‌ها، حمایت از رشد و توسعه استارتاپ‌هاست. نکته حائز اهمیت اینجاست که مدل‌های حمایت از استارتاپ‌ها به استارتاپ استدیو محدود نمی‌شوند و شکل‌های حمایتی دیگری نیز وجود دارد.

استارتاپ چیست؟

استارتاپ به تیم‌های کوچک و شرکت‌هایی گفته می‌شود که هدف آن‌ها ارائه محصولات یا خدمات نوآورانه در بازارهاست. در اصل استارتاپ‌ها به دنبال ارائه راه‌حلی یا ارائه یک فرصت جدید با استفاده از تکنولوژی‌های نوین هستند. استارتاپ استودیوها تلاش می‌کنند تا شانس موفقیت شرکت‌های ارزشمند و خلاق را گسترش ‌دهند و با استفاده از استراتژیک‌های کاربردی، شرکت‌ها را تا مرحله خروج از ایده‌های موفق‌شان همراهی می‌کنند.

ویژگی‌های عمده استارتاپ‌ها چیست؟

استارتاپ استودیوها برخی ویژگی‌های شاخص دارند که مدل موفقیت در استارتاپ استودیو را نشان می‌دهد. در ادامه به چند مورد آن‌ها اشاره کردیم:

• استقلال: استارتاپ استودیوها مستقل از سایر مراکز نوآوری هستند و هدف آن‌ها خلق، حمایت و ساخت ایده‌های جدید است. استارتاپ استودیو منبع ایده‌هایی است که خود، آن‌ها را توسعه می‌دهد؛ بنابراین برخلاف شتاب‌دهنده‌ها، از ایده یا استارتاپی که قبلاً شکل گرفته است حمایت نمی‌کند. البته سهم خودش را نیز دریافت می‌کند که به طور متوسط بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از سهام استارتاپ‌ها را در اختیار می‌گیرند.
• شرایط عدم قطعیت: یکی از شرایطی که استارتاپ‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند عدم قطعیت در موفقیت محصولات آن‌هاست. به همین دلیل با انجام آزمون و خطا سعی می‌کنند، بازار را نسبت به محصولات خود تحلیل کنند و بهترین راه‌کارها را به کار ببرند. اما به هرحال استارتاپ‌ها با ریسک‌پذیری همراه هستند.
• پیوستگی در کار: استارتاپ استودیو با مجموعه‌ ایده‌ها در کنار تیم‌ها‌‌، استراتژی‌ها و تخصص‌ها می‌ماند و هرساله تعداد قابل توجهی استارتاپ خلق می‌کنند و آن‌ها را توسعه می‌دهند.
• رشد سریع: یکی از اهداف استارتاپ‌ها رشد سریع ایده‌ها و گسترش روزافزون آن است. آن‌ها به دنبال ایجاد تغییرات مثبت و افزایش درآمد، مشتریان و تأثیرگذاری بیشتر در صنعت خود هستند.
• تامین نیروهای انسانی و مالی: استارتاپ استودیو با خلق ایده و ارائه مدل کسب‌وکار جدید (Business Model)استارتاپ‌ها را خلق می‌کند. سپس تیم و هم‌بنیانگذاران را بر روی استارتاپ قرار می‌دهد و از آن‌ها حمایت می‌کند. به این ترتیب نیروهای انسانی و مالی را در کنار هم قرار می‌دهد تا به موفقیت برسند.

مثال‌هایی از استارتاپ‌ها شامل شرکت‌هایی مانند اوبر، علی بابا، اینستاگرام، اسپاتیفای و… است که با ایده‌های نوآورانه خود در بازار‌های مختلف توانستند موفقیت‌آمیز عمل کنند.

اصولا استارتاپ استودیو با مجموعه‌ ایده، تیم‌‌، استراتژی، تخصص و مالی و… سالانه تعداد قابل توجهی استارتاپ خلق می‌کند و آن‌ها را توسعه می‌دهد. به‌طور کلی دیاگرام استارتاپ استودیوها در شکل زیر نمایش داده شده است:

انواع مدل‌های حمایت از استارتاپ‌ها کدام است؟

سازمان‌های حمایتی استارتاپ‌ها در چند شکل متفاوت وجود دارند. کارکرد هرکدام شباهت‌هایی به استارتاپ استودیو دارد اما تفاوت‌هایی هم دارند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

• مراکز شتاب‌دهنده (Accelerator)

هدف اصلی این مراکز، شتاب‌دهی و کمک به رشد مالی استارتاپ‌های خلاق و کسب درآمد از آن‌هاست. این مراکز معمولا از استارتاپ‌های تکنولوژی‌محور حمایت می‌کنند. شتاب‌دهنده‌ها بیشتر بر پایه آموزش، شبکه‌سازی، فضاهای کار مشترک، جذب سرمایه اولیه و… هستند. مراکز شتاب‌دهنده برنامه‌ای را ارائه می‌دهند که برای مدت زمان محدودی معمولاً سه تا دوازده ماه اجرا می‌شود و بین دو تا 10 درصد سهام را دارند.

• مراکز رشد (Incubator)

مراکز رشد معمولاً توسط دانشگاه‌ها، مراکز دولتی و سازمان‌های اداری حمایت می‌شوند؛ بنابراین بسیاری از استارتاپ‌های تحت حمایت آن‌ها در حوزه‌های مرتبط با آن سازمان‌ها فعالیت می‌کنند. مراکز رشد برای استارتاپ‌هایی مناسب است که در مرحله ایده قرار دارند و قصد دارند به سازمان‌های بزرگ و دولتی خدمات ارائه دهند.

• سرمایه‌گذاری خطرپذیر

سرمایه‌گذاران خطرپذیر یکی از انواع سرمایه‌گذاری بر روی کسب و کارهای نوپا را ارائه می‌کنند که مدام در حال مدیریت آن‌ها هستند. از عمده تفاوت‌های این مدل حمایتی این است که برخلاف استارتاپ استدیوها از اول همراه استارتاپ نیستند و در مرحله تجاری‌سازی وارد می‌شوند. معمولا سرمایه‌گذاران خطرپذیر به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا به مرحله عرضه عمومی برسند.

• استارتاپ فکتوری یا استارتاپ استودیو

تعداد Startup Studio هایی که به نام‌های استودیو استارتاپی و استارتاپ فکتوری هم شناخته می‌شود، نسبت به دو مرکز دیگر شتاب‌دهنده و مرکز رشد بسیار کمتر است، پس کمتر شناخته شده هستند اما معمولا خدماتی که ارائه می‌کنند نسبت به سایر مدل‌های حمایتی به رشد و موفقیت هرچه بیشتر تیم‌ها کمک می‌کند.

اهداف استارتاپ استودیو چیست؟

استارتاپ استودیو سه هدف اصلی را پیگیری می‌کند که در کنار سایر اهداف دیگر، بتواند بهترین عملکرد را داشته باشد. ایجاد استارتاپ از پایه، بهبود کیفیت تولید و کاهش هزینه تولید شه هدف اصلی استارتاپ استودیوهاست تا بتوانند بر اساس آن ایده‌های خلاقانه و کاربردی را وارد بازار کنند و به موفقیت برسانند.

خدمات استارتاپ استودیو معطوف به چه مواردی است؟

استارتاپ استودیوها برای ارائه خدمات خود مواردی را در نظر می‌گیرند که براساس آن‌ها حمایت خود را آغاز می‌کنند. این موارد شامل ایده استارتاپ، اعتبارسنجی ایده، تیم‌سازی، MVP، سرمایه‌گذاری، بازاریابی، فضای کار اشتراکی، مدیریت مالی، خدمات حقوقی می‌شود.

ساختار حقوقی استارتاپ استودیوها به شکل است؟

• مدل تک سرمایه‌ای – شبیه به وی‌سی‌ها
• مدل کارگاه تک سرمایه با بازگشت پول
• مدل هویت دوگانه – جفت وی سی و استودیو
• مدل استودیو منفرد بدون سرمایه
• مدل استودیو منفرد + سندیکای مرتبط

معیار سنجش عملکرد استارتاپ استودیوها چیست؟

سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان موفقیت یک استارتاپ استودیو را مورد بررسی قرار داد؟ چند عامل مهم وجود دارد که می‌توان بر اساس آن‌ها از میزان موفقیت یک استارتاپ استودیو مطلع شد. در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد:

1. نرخ خروج استارتاپ‌ها (Exit Rate)

نرخ خروج هرچه بالاتر باشد نشان از موفقیت آن استارتاپ است. با توجه به این مورد بهتر است بدانید نرخ خروج در شتاب‌دهنده‌ها حدود ۲۰٪ است؛ در حالی که در استارتاپ استودیو‌ها این نرخ حدود ۳۵٪ می‌باشد. این موضوع نشان‌دهنده‌ نرخ موفقیت بالاتر استارتاپ‌های مورد حمایت استارتاپ استودیو‌ها نسبت به سایر استارتاپ‌ها است.

2. خلق ارزش (Creation of Value)

منظور از خلق ارزش افزوده به ازای سرمایه‌گذاری در استارتاپ است (شاخص TVPI)؛ به عبارت ساده‌تر هر محصول یا خدماتی که یک استارتاپ ارائه می‌کند باید ده برابر بهتر و با کیفیت‌تر از همان محصولی باشد که رقبا تولید می‌کنند؛ بنابراین به دلیل حمایت‌های چندگانه استارتاپ استودیو از استارتاپ‌ها، خلق ارزش در استارتاپ‌ استدیوها بیشتر از سایر مراکز حمایتی است. برای مثال استارتاپ استودیو ای‌فاندرز در سال ۲۰۱۸ به طور چشمگیری جذب سرمایه کرده است. همچنین اولین خروج استارتاپ خود را تجربه کرده است. این نمونه عملی سرمایه‌گذاری ارزشمند و یک خروج را تجربه کرده تا سرمایه‌ سرمایه‌گذاران اولیه بازپرداخت شود.

در آخر…

در انتهای این مقاله از بلاگ شتاب‌دهنده متین باید بگوییم که مدل استارتاپ استدیو در بحث مالی توجه و امیدواری زیادی را جلب کرده که به دلیل نتایج موفقیت‌آمیز آن بوده است. البته لازم به ذکرست ارزیابی اطلاعات به دست آمده از استارتاپ استودیوها با توجه به کمبود و پراکندگی آن‌ها کار مشکلی است. با این حال اطلاعات به دست آمده نشان دهنده حضور موفقیت‌آمیز این مدل حمایتی در بازار بوده و روز به روز گسترده‌تر می‌شود.

منابع

en.wikipedia.org

cyberme.studio

feedough.com